Anne Sütü ve Emzirmenin Önemi
Anne Sütü ve Emzirmenin Önemi
Anne Sütü ve Emzirmenin Önemi
Anne
sütü, bebeğin ilk 6 ay ihtiyacı olan protein, yağ, demir, vitamin gibi her
türlü besin değerine içeren ideal besin kaynağıdır. İçindeki koruyucu maddeler
nedeniyle bebeği enfeksiyonlardan korur. Anne sütünde yeterli miktarda su ve
vitamin bulunduğu için, çok sıcak iklimlerde bile bebeğe su vermeye gerek
yoktur. Anne sütü bebekler için yaşamsal öneme sahiptir. Anne sütü bebekleri
her türlü enfeksiyondan korur.
Ayrıca
emzirme bebeğin annesiyle sevgi bağı kurabilmesi için en iyi iletişim yoludur.
Anne sütü bebeği ishal, solunum yolu enfeksiyonu gibi hastalıklardan korur,
çene ve diş gelişiminde önemli rolü vardır. Anne sütü ile beslenmiş çocuklar
astım, alerji, çocuk diyabeti gibi hastalıklara karşı daha dirençli olmaktadır,
Anne sütünün içinde yeterli demir olduğu için, emzirilen bebeklerde kansızlık
görülmez. Ayrıca anne sütü alan bebeklerde, pişik, karın ağrısı ve kabızlık
daha az görülür. Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı
olur.
Kaç Aylığa kadar Anne Sütü Alınmalı?
Anne
sütü, bebekler için en iyi ve en doğal besindir. Anne sütü, normal doğum
haftasında doğan tüm sağlıklı bebeklerin ihtiyaçlarını 6 ay tek başına
karşılayabilir. Emzirmenin 6 aydan sonra uygun ek gıdalar eşliğinde en az 1
yaşına kadar devam edilmesi önerilir.
Emzirmenin Anneye Olan Faydaları
Emzirme
bebekle anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar. Doğumdan hemen sonra
emzirme doğum sonrası kanama miktarını azaltır. Annenin sağlığında koruyucu
etkisi vardır; göğüs kanseri, yumurtalık kanseri, kemik erimesi ve anemi
risklerini azaltır. Anne emzirirken salgılanan oksitosin hormonu aslında
mutluluk hormonudur. Aynı zamanda annenin doğum öncesi vücut yapısına yeniden
kavuşmasını kolaylaştırır, hem rahim toparlanması, hem de alınan kiloların
verilmesini kolaylaştırmaktadır.
Anne Sütünü Arttıran Besinler
Her
gün en az 10-12 bardak su tüketmesi, anne sütünün artmasını sağlar. Yapılan
bilimsel çalışmalarda bazı gıda ve bitkilerin özellikle anne sütünü artırdığı
görülmektedir. Bunların başında da rezene gelir. Rezene; dereotugillerden bir
bitkidir ve anne sütünü artırır. Isırgan otu, fesleğen ve biberiye de anne
sütünü artıran diğer bitkilerdir.
Aşağıdaki
gıdalar, anne sütüne etkileri konusunda bilimsel araştırma bulunmamakla
birlikte çeşitli toplumlarda, emzirme dönemindeki kadınlara önerilen gıdalar
arasında yer almaktadır ve yüzyıllardır geleneksel olarak
tüketilmektedir.
Siyah
Susam: Kalsiyum bakımından zengin olan siyah susamın anne sütünü artırmaya
yardımcı olduğuna inanılmaktadır. Kalsiyum dışında bakır gibi bazı mineraller
içeren susamı yemeklerinizde kullanabilirsiniz.
Kimyon:
Süt üretimini teşvik ettiği düşünülen kimyon doğumdan sonra anneyi güçlendirmek
için önemli olan demir bakımından da zengindir.
Arpa:
Arpa ile yapılan pilav veya çorba laktasyonu artırmak için kullanılabilir.
Arpanın anne sütünü artırdığı yönünde herhangi bir bilimsel araştırma sonucu
bulunmamasına karşın emzirme dönemindeki anneler tarafından yüzyıllardır
geleneksel olarak tüketilmektedir. Özellikle arpa ve rezene kombinasyonunun
sütün kalitesini yükselttiğine inanılmaktadır.
Fesleğen:
Sindirim sistemini düzenleyen, sakinleştirici etkisi bulunan ve buna ek olarak
iyi bir K vitamini kaynağı olan fesleğen yemeklerle birlikte veya çay şeklinde
tüketilebilir.
Yeşil
Sebzeler: Mükemmel birer vitamin ve mineral kaynağı olan fasulye, ıspanak,
pancar yaprağı ve kuşkonmaz gibi yeşil sebzeler laktasyonu arttırabilir. Bu
yeşillikler aynı zamanda sindirime yardımcı olur ve vücudu güçlendirir.
Kırmızı
ve Turuncu Sebzeler: Beta-karoten bakımından zengin havuç, tatlı patates,
pancar ve diğer kırmızı, turuncu sebzeler anne sütü kalitesini arttırmaya
yardımcı olabilir.
Sarımsak:
Emziren annelerin kokusu nedeniyle bebeğin sevmeyeceğini düşündüğü, ancak
aksine bebeğin süt emme süresini arttıran sarımsak aynı zamanda annenin de
iştahını açarak süt kalitesi için gerekli vitamin ve mineralleri almasına
yardımcı olur.
Yulaf:
Besin lifi, demir ve kalsiyum bakımından zengin olan yulaf emziren anneler
arasında oldukça popüler bir besindir. Kendinize yulaf püresi hazırlayabilir ve
pürenin besin değerini arttırmak için fındık, süt, meyve ya da baharat
eklenebilir.
Yağlar:
Zeytinyağı, keten tohumu yağı ve susam yağı gibi sağlıklı yağların emzirmeye
yardımcı olduğuna inanılmaktadır. Bu yağlar ayrıca annenin enerjisini
artırır.
Anne Sütü Almayan Bebeklerde Görülen Sorunlar
Sindirim
sistemi, enfeksiyonlar için koruyucu maddeler içerdiğinden anne sütü almayan
bebekler sık sık enfeksiyonlara yakalanır.
-
Orta kulak iltihabı riskini anne sütü alan bebeklere göre daha fazladır.
- Bazı kronik hastalıkların oluşma riski anne sütü
almayan bebeklerde daha fazladır.(Tip 1 Diyabet, Çölyak hastalığı, Obezite,
Koroner Kalp Hastalıkları gibi)
- Bebeğin ruhsal,
bedensel ve zihinsel gelişimine yardımcı olan anne sütü alınmadığında, dikkat
azlığı sendromu, ilgisizlik gibi sorunlar ile karşılaşılabilir.
- Anne sütü almayan bebekler daha sık ağlarlar.
Anne Sütü Almayan Çocukların Beslenmesi
Anne
sütü verilemeyen çocuklara mümkünse formül (hazır) mama, değilse hayvan sütleri
verilebilir. Anne sütü almayan bebekler normalde aldıkları süt ya da mamalara
devam edilmelidirler. Kusma ve ishalle kaybedilen sıvı ve mineraller, ağızdan
alınan sıvılar, bağırsak florasını düzenleyen probiyotik içeren tozlar
kullanılarak giderilebilir.
Beslenmenin
yeterli olduğu, çocuğun ayına uygun gereken kiloyu almasıyla anlaşılır. Bu
nedenle çocuğunuzu düzenli aralıklarla sağlık kontrollerine getiriniz. Sağlık
ocaklarımızda büyüme takipleri persentil (büyüme) grafikleriyle yapılmaktadır.
Anne Sütünün Daha Kaliteli Olması İçin Gereken
Vitaminler
Annenin
huzurlu bir ortamda olması, beslenmesinin sağlıklı olması ve bebeği kabul
etmesi anne sütünü artırmaya yardımcı olur. Bebeğin anneyi emmesi, anne sütünü
artıran temel noktadır. Annenin sağlıklı beslenmesi; protein, karbonhidrat,
meyve ve sebzeden oluşan menüler tüketmesi, sağlıklı uyuması, bebeği bol bol
emzirmesi ile günde en az 10-12 bardak su tüketmesi anne sütünün artmasına
neden olur. Annenin öğün atlamadan, protein, karbonhidrat ve yeşil sebzelerden
zengin oluşan bir menüyle beslenmesi çok önemlidir.
Mahremiyetin Olmadığı Alanlarda Emzirme
Gebelik
süresince büyük bir özlem ve merak duyarak bebeğini dünyaya getiren annenin
bebeğine vereceği en değerli armağan anne sütüdür. Annelerin bebeklerini her
ihtiyaç duydukları anda rahatça emzirebilmeleri gerekir. Bulunulan sosyal
ortamdan uzaklaşmadan, konforlu bir şekilde ve stres yaşamadan bebeği beslemek
hem anneye hem de bebeğe iyi gelir. Yeni anne için sosyal hayatın içinde olmak,
hava almak çok önemlidir. Tabi bebek için de... Anne mutlu ise bebek de
mutludur. Emzirmek bir anne için çok özel ve güzel bir eylemdir, bebek
için de temel ihtiyaçlardandır. Anne, Sütünün miktarı az bile olsa
korkmamalıdır. Sık sık emzirmeye devam etmelidir. Emzirdikçe sütün miktarı da
artacaktır. Sosyalleşmekten çekinilmemelidir. Rahat emzirmek için geliştirilmiş
anne emzirme önlükleri annelerin kurtarıcısı olmaktadır. Pek çok anne halka
açık yerlerde, arkadaş toplantılarında bebeğini emzirme önlüğü yardımıyla
dilediği her yerde emzirebilir.